Home Bert
  Schrijverijen©bert van puyenbroeck        alias        Albert van Puyenbroeck       

In memoriam
Hommage aan pater Jan van Kilsdonk S.J., aan Joop Leker, aan Kris Lagast.

Hulde en herinneringen aan pater Jan van Kilsdonk S.J.

Pater Jan van Kilsdonk en ik ontmoetten elkaar op bijeenkomsten over aids in 1989 en 1990. Hij gaf voorlichting vanuit zijn ervaringen als pater, ik als buddy en supervisor voor de Schorerstichting. We ontroerden elkaar en zijn daarna met regelmaat elkaar blijven zien bij mij thuis. Hij genoot van een gesprek, een glas wijn en een mooie tafel. Ik genood van zijn vertelkunst en was geboeid door zijn persoon en werk. Ik bewonderde zijn boosheid op kerkbeleid waar die inhumane trekken vertoonden (celibaatkwestie, seksualiteit). Ik keek met plezier naar zijn zachte glimlach waarachter die boeiende wat mysterieuze geest schuil ging. Hij kon zich simpelweg onderdompelen in het genoegen van vriendschap, vertellen met warmte en plezier. Het eenvoudige én erudiete sprak hem aan. Overtuigd van een metafysische kern en verlangen in elk mens, bleef het religieuze subtiel impliciet aanwezig in sociale contacten. Zijn theologische kennis maakte hij expliciet in onderwijs, kerkdiensten en polemieken. Hij stond 'levend in zijn woorden', in zijn toespraken, in zijn brieven om individualiteiten te bevestiging en waar nodig te herstellen, eerbied terug te geven. Wat opviel was dat hij altijd informeerde naar je familiale context. Hij wilde je 'ruim' zien, in je vitale verbanden, ouders, partner, enz. Waar vele kerkvaders en vaders homoseksualiteit afkeurden kreeg zijn vaderlijke zegen een helende werking en een strategisch belang.

Gaan we terug naar zijn studentenpastoraat. In de jaren 1950-60 werd de liefde tussen twee mannen of twee vrouwen zowel maatschappelijk als juridisch nog afgekeurd. Slechts heimelijk kon men zichzelf zijn. De zelfmoord van een student veroorzaakte een ommekeer in zijn denken. De ouders lieten hem het dagboek lezen van de student waaruit bleek dat zijn dood te maken met zijn homoseksualiteit.
Het externe kwetsen en onbegrip was geïnterioriseerd door zichzelf te kwetsen en onzichtbaar te worden. 'Delf mijn gezicht/ waardigheid weer op' had de student geroepen. 'Ik geef je alle eerbied die je altijd al hebt gehad', had de pater willen antwoorden. Maar het was te laat. De homo-erotische dimensie was hem te onbekend. De 'vernederden' om hun seksuele geaardheid werden een nieuwe focus in zijn toewijding, studie en werk. Hij drukte handen op alle fronten om homoseksuele emancipatie te gestalten. Hij zag homoseksuele verlangens als een creatie, een vondst en geschenk van de natuur en God.

Uniek in zijn werk is de bewust gekozen taak om in de homokroegen te 'vlinderen'. Op goed geluk 's avonds laat de straat op. Intentioneel maar met grote voorzichtigheid bewoog hij zich tussen homoseksuelen, hun vertier en kwetsuren, tussen de geur van bier en rook en veel lawaai. Hier ook hoorde je de donkere stem van de pater. Hij was er, voor wie dat wilde, om te luisteren naar de 'binnenkant' en existentiële vragen. Hier kwamen ze, niet in de kerk.

In de regenboogwereld werden de kleuren verdreven toen de aidsepidemie in 1984 kwam overdrijven uit Amerika. Zijn pad liep nu langs aids-zieken en ziekenhuizen. Jonge volwassenen in de wurggreep van de dood. In de loop van één jaar aftakelen door longziekten, kankers, verlamming, blindheid, meningitis en vele ondefinieerbare infecties. Vele patiënten waardeerden zijn toewijding, zijn bemiddeling bij familiale spanningen, soms geolied voor de laatste reis. Hoe vaak stond hij niet naast de kist met een eerbetoon? 'In memoriams ' met diepe ontroering uitgesproken. Een weerspiegelen zijn scherpe observaties van innerlijke strijd, schoonheid en liefde tot de bevrijding. Zijn tedere betrokkenheid was een zegening. Zijn ervaringen ontroerden ons ook, zoals zijn bezoek aan die ongelovige man die hem het gevoel gaf hem opnieuw tot priester te wijden toen hij het verloren zilveren kruisje verving en hem weer opspelde. Zeven aids-oorlogsjaren zonder effectief medicijn. Veel verdriet en angst verspreidden zich en met ingetogen glimlach en compassie bracht pater Jan van Kilsdonk waarde en waardigheid in de ontreddering. Ontelbaar zijn de getuigenissen van zijn altruïstische liefde voor mannen en vrouwen. Zijn briljant geheugen en concentratie op het individu maakten dat hij honderden mensen persoonlijk kende. Wat een herder.
Zijn maatschappelijke status en aanzien hebben nog meer kracht gegeven aan zijn emancipatorische scepter en zijn grote bescheidenheid vergrootte zijn beminnelijkheid.
Lieve pater, ik dank je voor je steun bij het verlies van mijn partner Warren Marley.
Je ontroering zal mij altijd bijblijven. Adieu, Bert van Puyenbroeck .


Pater Jan van Kilsdonk in de Kinderdijkstraat, januari 2008.

Overlijdensbericht: Pater JAN VAN KILSDONK S.J. priester van Amsterdam..
Bron: Dominicusgemeente te Amsterdam.           *19 maart 1917     † 1 juli 2008
Hij trad in de jezuïetenorde te Grave op 7 september 1934, en werd priester gewijd te Maastricht op 22 augustus 1945. Hij was achtereenvolgens aalmoezenier van politieke gevangenen in kamp Vught, godsdienstleraar aan het Ignatiuscollege te Amsterdam 1947-1960, moderator van studentenvereniging Thomas Aquinas 1960-1972, mede-oprichter van de Studentenekklesia 1960, en studentenpastor aldaar 1961-1982. Tot zijn dood bleef hij actief als pastor.


Ode aan Joop Leker. (* 29 juli 1920  † 23 april 2008) Genie van de vriendschap.
Tekst voor het afscheid van een vriend. Gelezen op maandag 28 april 2008.

Een buitengewoon man is heengegaan.
Een charmante, geestige, briljante, zorgzame, bijmoedige, eigenzinnig, spirituele man.
Hij is ons door de tijd ontnomen. Eigenlijk ingeslapen in de nabijheid van verpleging en intieme dierbaren, die samen 'die' brug bouwden, om over te steken, voorbij de dood naar de sferen van een 'Eindeloos Bewustzijn', mits zo een mysterie geen mythe is.
Velen hebben nog afscheid kunnen nemen bij leve bij Joop thuis.
Een ontroerende ervaring. Teer, fragiel, zacht, zijn geest wakker, pijn om het naderende afscheid,... met dank voor de zorg van vrienden, kwijnende vitaliteit… tot de Stilte kwam (en de zang klonk). Uitgeput door een vol leven.
Wat maakte dat Joop ons zo raakte, boeide, in vervoering bracht?
Heeft hij het geheim meegenomen?
Men zegt: 'Het moet uit het hart komen - wil het op harten inwerken' .
Ik geloof dat Joop behalve een intelligente geest begenadigd was met een rijk gemoed. Met een talent - om in een spelenderwijs opgebouwd contact - te luisterende naar de persoon, zijn context en interesses. Hij zag jou en liet zich zien en toonde bekommernis. Getalenteerd om anderen te boeien werden we meegenomen in zijn leven. Hij creëerde een grote vriendenkring van mannen en vrouwen. Had een apart oog voor mannen. Mooie mannen en een knipoog die verliefdheid niet uitsloot. Een verlangen dat geen leeftijd kent. Iedereen bejegende hij uniek of in kleine kring en af en toe werden we met z' n allen bij elkaar getrommeld , zoals vandaag.

Een paar mijlpalen in zijn leven.
De oorlogsjaren 40-45 moeten de Joop geschokt hebben. Het zien vertrekken van Jodentransporten traumatiserend. Een gemeenschap waar hij zich verwant mee voelde. Elke hulp was risicovol, kon dodelijk zij. Herman Mock is een dankbare getuige van Joop's betrokkenheid.
Door één van zijn vele hartstochten gestuwd, raakte Joop betrokken bij de pioniers van het COC samen met o.a. Henri Methorst en Benno Premsela. De sociale en juridische strijd voor homoseksuelen rechten werd in het vaandel gedragen.
Later realiseerde Joop wellicht zijn mooiste droom. Samenleven met zijn vriend, Peter Overbeek (in '56). Een homoseksuele vriendschap was niet langer verbeelding. Ze werden levenspartners. Ze reisden 35 jaar door vele landschappen en fasen van het leven tot aids het geluk noodlottig beëindigde.
De aids-crisis kwetste diep - Joop noemde achtergebleven partners 'aangeschoten wild' en hij engageerde zich, niet de angst-emotie maar de hart-emotie volgend. Menigeen door partnerverlies getroffen heeft samen met Joop emoties herbeleefd om de pijnlijke ervaringen te verwerken. Op Aids Memorial day riep Joop - jaar na jaar - de namen van aidsslachtoffers. Onze jongens: Mathijs/Peter/Wout/Warren… en hij voegde zich bij Zorgvlied-groep die jaarlijks overleden vrienden herdenkt.
Een unieke kwaliteit in Joop was zijn omgang met emoties. Joop was niet bang om oprecht verdriet te tonen. Hij kon luisteren naar emoties en ze hun psychologische rol laten spelen. Verdriet had een waarde zo goed als vreugde.
Maar keer op keer keerde humor terug en waren Saar en Moos niet veraf.
Kwam zijn ondeugende blik, die glimmende oogopslag, die kwinkslag in het gesprek terug. Het leven vieren door een feest te geven met het doel mensen samen te brengen… te bemiddelen! Tijdens de bijeenkomsten met Joop ontstonden sferen die nu al blijvende herinneringen zijn. De vele diners. De boottocht door de grachten met de té mooie schipper. 'Pompadour-en' is haast een werkwoord. De exquise ontvangsten in zijn grote zaal. De feesten in Wadenoijen. Joop investeerde in vriendschap voor 'meer leven' in dit eenmalige bestaan.
Graag wil ik Joop nog in verband brengen met een ultiem voorbeeld van altruïsme. Waar hebben we recent een mooiere opoffering gezien dan bij Joop - die zijn eigen zorgen opzij zette - om deel te nemen aan de laatste levensmaanden van Jan Willem. Zijn rede voor JW getuigde opnieuw van zijn begaafdheid om iemands leven in te voelen, congruent te schetsen en hun waardigheid mee te delen.
Door zijn fragiele aanwezigheid werd zijn rede het triomfantelijkste bewijs van zijn wilskracht. Het subtiele en fragiele kwamen samen in een hommage zonder weerga. Zij krast onze herinnering. Elk mensenleven heeft een zin.
Het leven van Joop opent een hemel aan zin en ervaringen. En misschien is dat ook wel de echte hemel. Een hemel die hij betrad 'stijlvol aangekleed'. Van top tot teen, van de pet tot de schoenen in harmoniërende tinten, … dan die groene, soms bruine, oranje… we hebben hem gezien in alle kleuren van de regenboog. Het gay-embleem is door geen ander zo benut en geëtaleerd. Het was uiteraard futiliteit, centraal was zijn betrokkenheid op het leven van mensen. Er is zijn toewijding voor Christien, het in de bres springen voor Mary en zijn broer Henk…en vele voorbeelden kunnen volgen.
Zijn sterke geest, zijn geestelijk fluïdum heeft zich ontgetwijfeld al ergens in onze hersenen genesteld en zal in die zin voortleven.
Lieve Joop,
Je reis door het leven heeft nu deze vorm van een 'rite de passage, afscheidsritueel' met gebaren tekens van liefde, verdriet, respect, een buigen vol eerbied om te danken voor de edele en heerlijke tijd die je hebt gedeeld.
We zijn verrijkt. Het was heerlijk om je bij ons te hebben.
Tot slot, lieve Joop, danken Ming en ik je dat je getuigen was op ons huwelijk. Je geëmotioneerde aanwezigheid zal ons dierbaar blijven.
Adieu lieve vriend.
Bert van Puyenbroeck


Joop Leker werd geboren in Amsterdam. Hij groeide op in een gezin van vijf , drie zussen en een broer.
Met zijn moeder Mienje en zussen had hij een goede band. Met zijn vader een meer complexe verhouding. Wellicht ook al omdat zijn vader moeite had met zichzelf en met de alcohol. Toen homoseksualiteit in zijn leven kwam kon hij er als een natuurlijk gegeven mee omgaan. Zijn moeder accepteerde het even vanzelfsprekend. Door de omstandigheden is Joop op zijn 14de gaan werken. Verstandelijk begaafd studeerde hij 's avonds en bereikte het om directeur van een papierfabriek te worden. Hij legde zich toe op de externe contacten. Door een bedrijfsfusie ging hij op z'n 55ste met vervroegd pensioen. Daar heeft hij het maximale uitgehaald!

           
                                     Bert van Puyenbroeck, Ming Yu, Mary Ferrari Wibaut en Joop Leker

                  

                             


    Voor KRIS LAGAST.             

Voor zijn ouders, zus, broers en goede vrienden die treuren om zijn tragisch verlies.
Innige deelneming.
Een dierbare vriend is in een oneerlijk duel van het leven beroofd. Dit tragisch donkere levenseinde overstijgt ons begripsvermogen.

In een menigte van duizend koppen ziet men jou. Ben jij de ster. Omdat jij dat wilt. Je wilde leven onder het gesternte van de Muzen. Je koos voor theater.
Op het podium staan om innerlijke kracht, strijd en kwetsbaarheid uit te beelden. Een beroep waarin je rollen speelt, je een ander wordt en dat tegelijk verbonden blijft
met de wens dat het applaus jouw bestaan bevestigt. Een zeer kwetsbare rol. Je vibreerde erin. Op het toneel zichtbaar maken wat de ziel beweegt.
Een mooie rol die paste bij je talent en waarvoor we van je hielden.Je spiegelde dingen van onszelf, je sensibele natuur bood herkenning.
Je aanwezigheid genereerde blijdschap, humor, warmte en empathie.Naar een ontmoeting met jou keken we uit. Je huis in Gent het mooiste decor voor gezelligheid met vrolijke kwinkslagen. Je was een universele geest thuis in alle thema’s. Begenadigd met liefde voor het homo-erotische waarin je geluk en pijn hebt gekend.
Uiteindelijk waren vriendschappen de bouwstenen van je leven en wijn een medium om het te vieren.
Beminnelijke man op weg naar het geluk. Een zoektocht naar geluk gekenmerkt door je glimlach, je blik die contact wilde,
tolerantie in het vaandel dragend.Het laatste bedrijf van je leven zullen we niet meer meemaken. Je had plannen en dromen.
Niet de Goden, niet de Muzen, maar ongeluk en laffe mensenhanden hebben het gordijn laten vallen. Dat is schokkend en creëert intensive emoties om jouw verlies.

Rust is nu over je heen gekomen.
Je geest getild naar nieuwe sferen en wie weet naar dimensies van Eindeloos Bewustzijn.
Ons rest dankbaarheid en respect. Wij danken je voor je ongecensureerde oprechtheid, genegenheid en plezier.

Lieve Kris, Vaarwel.

Amsterdam, zaterdag 10 mei 2008.
Ming Yu & Bert van Puyenbroeck

Kristiaan Lagast (Kortrijk, 30 december 1952 - Boedapest, † 31 april 2008) was een Vlaams acteur.
Krantenbericht Nieuwsblad
:   Acteur en regisseur Kristiaan Lagast overleden   --------------------------------------------------------------------------------

09/05/2008, bron: De mini-trip die Kristiaan Lagast (56) uit Kortrijk met twee vrienden naar Boedapest maakte, kende voor de acteur en regisseur een noodlottige afloop. Hij werd in de nacht van 29 op 30 april op het zebrapad aangereden en overleed later in een ziekenhuis van de Hongaarse hoofdstad aan zijn verwondingen....... Over de precieze omstandigheden van het overlijden tast de familie nog in het duister. Als beginnend acteur maakte Lagast lange tijd deel uit van het gezelschap Theater Antigone (Kortrijk), toen geleid door directeur Bert De Wildeman. Hij acteerde ook bij Arca Gent. Daarnaast nam hij als regisseur bij meerdere amateurgezelschappen projecten voor zijn rekening en hij dook later ook op als gastacteur in meerdere producties. Zijn bekendste rol op televisie was die van de stroper Rinus in De Paradijsvogels........ In zijn thuisstad Kortrijk zal Kristiaan Lagast, oud-leerling van het Sint-Amandscollege, herinnerd blijven als een joviaal iemand. Naast zijn ouders laat hij drie broers na (Filiep, Francis en Joost) en een zus (Mieke).


Kris Lagast & Ming Yu

Home Bert

Home Warren Marley
Warren Marley