Lasting moment of great affection.
Words and Music to say farewell Warren Marley. (ENGLISH TEXT translation will follow)

WOORDEN EN MUZIEK OM AFSCHEID TE NEMEN VAN WARREN
____________________________________________________________
Passende door Warren gekozen Bijbelteksten werden gelezen door pastoor en vriend Vincent Kluitman

   Ik heet u allen welkom om aan het afscheid van Warren deel te nemen.
En zoals wij dit hier nu met elkaar doen op basis van genegenheid en vriendschap, zo zal ook zijn familie in Sandpoint - Amerika, een afscheidsdienst houden.
Een broer en zijn moeder hebben geprobeerd om te komen, maar het is hen niet gelukt.

   Bij dit afscheid van Warren is het niet moeilijk om hem hier weer present te laten zij.
We hebben zijn muziek. Zijn muziek is als het ware een afdruk, een zelfexpressie die we kunnen beleven.
Voor deze gelegenheid koos ik een paar Bijbel/Gospel geïnspireerde liederen.
Warren was diep religieus, maar sprak daar zelden over. Hij was niet-kerkelijk voor al het kwaad dat de kerk heeft gesticht en sticht.
Voor hem hing geloof samen met een individuele arbeid van lezen en mediteren waarbij je probeert de Bijbelse taal en symboliek te begrijpen.
Als de omstandigheden en toeliet deed hij het dagelijk.
   Voor hem had muziek ook vaak een spiritueel dementie. Wanneer in zijn hoofd een melodie speelde - kwam aanwaaien - ging hij deze ontwikkelen. Zorgvuldig en enthousiast.
Om zich heen honderd vellen papier met noten, woorden en gedachten. En na een paar dagen, soms weken, soms jaren ontstond er één geheel.
Het concept werd gepolijst tot een muzikale gestalte, een lied ontstond. Daarna kwam de spanning 'hoe anderen erop zouden reageren': Goedkeuring, afkeuring, onverschilligheid.
Een artiestenleven is een gevoelsleven en daarom vaak ook kwetsbaar. Je behoort zo bij de top en je ligt zo weer in de goot. Warren heeft de uitersten gekend.

   Laten we Warren aan het woord met twee liederen, elk met een duidelijk stelling:
1. I love the music;
2. Don't let the song go out of your life.
Bedenk hoe de boodschap in het tweede lied op hemzelf is gaan slaan toen hij zelf onomkeerbaar en toenemend ziek werd.

   Warren wordt getypeerd als een lieve man, vriendelijk, iemand met humor, met een grap en ook toen hij erg ziek was met belangstelling en compassie voor anderen.
Zijn sympathie en bezorgdheid voor kinderen was aandoenlijk. Zijn begroeting was altijd vriendelijk. Zijn vriendelijkheid had kracht, oprechtheid.
Hij kon aan dingen bijzondere toewijding geven: aan de kleine dingen, "funny gifts" inpakken , een postkaart versieren, een brief schrijven, een lied, een ervaring vertellen.

   Levenskwaliteiten hadden voor Warren te maken met 'overgave' aan de grote onderstroom.
De Spirituele Kracht die Leven draagt en creëert. Op zeer onthullende en persoonlijke manier legt hij dit uit in een van zijn kerstliederen.
Hij schreef het lied 'The Holy, Holy Ghost' eind 1985, na het herstel van een meningitis.
Ik lees een paar strofen

   Het spelen en zingen van gospels is hem zijn hele leven een grote vreugde geweest. Hij deed het nooit voor anderen.
Hij speelde als hij alleen was en vond erin genot en troost, het herbevesitigde zijn geloof.
Hij vertrouwde de inhoud, de boodschap. Eens zij hij met betrekking tot de 'negerspirituals':
"Zwarte mensen hebben in hun geschiedenis en in hun dagelijks leven vaak zoveel geleden dat zij weten waarover ze zingen en dat zij weten wat hen te wachten staat".

   Luisteren we ook naar zijn the great Gospel women Mahalia Jackson. Warren schreef een lied voor haar. Luisteren we naar "Just as I am".
   Just as I am, without one plea, but that thy blood was shed for me,
   and that thou bidst me come to thee, O lamb of God, I come, I come. ....(Percy Faith Orchestra versie).

Warren zal niet meer spelen. De kleine pianovleugel is dicht. Het oude hymne boek van zijn moeder ligt nu bij hem.
Dat was zijn wens: Will be buried with my green Hymnbook. Ook wilde hij de Bijbel van zijn vader meenemen. Ze zij beiden zijn gezellen.

   Als je leven samengaat met iemand die een begrensd levensperspectief krijgt - zoals bij Warren door aids - ken je nieuwe geladen ervaringen:
- het stille verdriet;
- de steeds vooruit geprojecteerde hoop;
- het verlangen naar geluk, verbetering, een klein wonder;
- het ervaren dat er goedheid schuilt in dit gebeuren;
- het ervaren dat vreemde mensen - zoals artsen en verpleegkundigen - ineens volledig in je leven participeren.
   
Warren zijn weg, werd onze weg. Knokken hand in hand, jaar na jaar. Zijn moeder Opal heeft hem steeds op afstand gesteund en begrip getoond.

Warren wilde voorkomen dat zijn ziekte tussen hem en anderen kwam te staan. Daarom hebben velen niets geweten, misschien vermoed.

   Onze reis naar Amerika was als een droom. Hij heeft er afscheid kunnen nemen van zijn familie en vrienden, het dorp en de mensen van zijn jeugd.
We hebben het samen gerooid. Zijn dichter bij elkaar gekomen.
Ik ben vaak geholpen door de voorbeelden om me heen. Rik (Verhelst) omgeven door de zorg van zijn partner Frans (Ceelie)
Mijn zus die haar 16 jarige zoon Johan verloor door kanker. Kees (Verweij) die alleen voor Bert (Pas) zorgde.
Deze voorbeelden sterkten meer dan alle psychologie en boeken gepraat.

   Een keer dat Warren in het ziekenhuis lag kwam een verpleegster aan zijn bed zitten en voeg "Waarvoor wil je nog leven?".
Warren antwoordde: "For an apple.... I like the taste of apples". Je kan dus vasthouden aan het meest eenvoudige dat vreugde geeft.
Wat een gezond antwoord tegen iemand die wellicht een emotionele uiteenzetting verwachtte.

   Ik ben door velen van jullie gesteund, door jullie medeleven en belangstelling, door de praktische hulp van Frans (Nieuwenhuis), de bijdrage van Vincent (Kluitman).
Ik wil graag iedereen van harte danken.

Van Warren zijn kerstliederen laat ik er nog een horen waarvoor hij zelf een grote sympathie voor had.
Het is schoon, het is simpel, uit het hart, het is gevend, schijnend... het is zoals Warren zelf: hartelijk, mooi, gevend, stralend.
                                                                        "Shine little candle"
Mijn favoriete lied - voor vandaag tenslotte - is "The Yellow House".
Hij schreef het naar aanleiding van het verlies van zijn geliefde grootmoeder Allred.
Het krijgt nu een nieuwe betekenis bij zijn heengaan. Het huis is nu leeg zonder hem, de omgeving verandert.
Hij heeft ons huis verlaten, hij heeft zijn huis verlaten, hij zijn lichaam verlaten.

Bert van Puyenbroeck, september 1991.